Ngày mới buôn chuyện cũ.. về khung gầm

Chuyển động | Gia Trưởng 21/10/2024 12:00

Ngày nay, không khó để thấy những “dân chơi” tôn thờ các mẫu xe khung gầm rời (body-on-frame) như một loại tôn giáo, một thánh địa của dân chơi…, họ coi khung gầm liền (unibody) như một thứ giẻ rách của những nhân viên văn phòng, bà nội trợ ngoài siêu thị...

Ấy rõ là sự ngộ nhận ngớ ngẩn.

Body-on-frame là kết cấu tách rời phần gầm xe (đi kèm cả động cơ và hệ truyền động, hệ thống treo/lái…) so với phần khung vỏ (gồm cả khoang nội thất). Đây là kết cấu có từ thời… xe ngựa với nhiều đặc tính bền bỉ và cứng vững phù hợp với một số giai đoạn của ngành công nghiệp ô tô khi những thách thức về công nghệ còn tồn tại nhiều.

Một bộ gầm độc lập có thể thích ứng với nhiều loại thân khác nhau, giúp giảm chi phí phát triển và sản xuất. Điều này đặc biệt lý tưởng với các dòng xe vận tải - thương mại. Hãy đếm thử Ford Transit hay Ranger có bao nhiêu kiểu thân là bạn sẽ hiểu lý do. Đặc tính này cũng đồng nghĩa, nếu thân vỏ bị hư hại, một doanh nghiệp vận tải có thể tháo chúng vứt ở nhà, lấy một bộ khác đang tốt (hoặc đã sửa xong) lắp lên khung gầm đang chạy tốt và tiếp tục khai thác chiếc xe.

Kết cấu rời cũng dễ sửa chữa, độ đẹo... bởi khi cần có thể “xẻ đôi” cái xe để xử lý. Chọc ngoáy, hàn xì lại các thanh sắt trên gầm rời dễ hơn nhiều tách một chiếc khung “unibody” đã dập và dán dính thành 1 cục. Lợi thế này rất lớn đối với việc kinh doanh, so với một chiếc “unibody” buộc phải nằm xó”. Với dân chơi offroad sửa xe nhiều hơn đi, đó cũng là những giá trị rất lớn...

Nghĩ cho hết thì liệu ai trong chúng ta cần thứ này mỗi ngày?

Trong khi đó, khung gầm liền khối luôn là ước mơ của các nhà sản xuất suốt 100 năm qua, nhưng tốc độ phát triển ban đầu khá chậm chạm do chi phí lớn - đặc biệt là các khoản đầu tư vào máy dập cỡ lớn.

Vì sao? Khung gầm liền khối lại có lợi thế về trọng lượng nhẹ, cho cảm giác lái tốt hơn (do kết cấu tổng thể liền lạc); khả năng triệt tiêu lực tốt hơn giúp giảm chấn trong các va chạm và đảm bảo an toàn cho khoang lái (bao gồm cả người ngồi bên trong)....

Thú vị hơn, handling - tiêu chí thường mô tả khả năng phản ứng của chiếc xe trước mệnh lệnh của người cầm lái - cũng đặc biệt ưu ái unibody. Đã bao giờ bạn thắc mắc Porsche 911 cổ điển hay Jaguar E-Type xa xưa đều tìm đến unibody? Với kết cấu liền mạch, mọi cú xoay vô lăng trên một chiếc xe unibody đều nhanh chóng biến thành phản ứng, so với khung gầm rời thường có xu hướng "trượt" do sự kém liền lạc của thân xe, từ đó tạo ra độ trễ, cảm giác “lag” không được các giặc lái ưa thích.

Đó là chưa kể, một chiếc xe unibody cũng có trọng tâm thấp hơn nhiều do không bị vướng khung, sàn. Điều này còn giúp việc ra vào xe trở nên thoải mái hơn - rất quan trọng với những dòng xe thể thao kết cấu nhỏ gọn hay xe đô thị cần ưu tiên sự tiện dụng.

Vậy còn cứng vững? Đúng, khung gầm rời được thiết kế để chịu tải tốt hơn, chịu vặn xoắn ở cường độ lớn hơn…, nhưng đó là trước đây. Anh zai Mike Sweers hay thím Jim Loftus - những Chief Engineer có số má về SUV và bán tải - đều thừa nhận, nhà sản xuất rất nhức đầu với lựa chọn về khung gầm khi vẽ vời một chiếc SUV, nhưng không phải vì những yếu tố người ta thường nghĩ.

Ngày nay, một chiếc SUV unibody máy xăng hoàn toàn có thể kéo khoảng 3 tấn, thậm chí còn nhiều hơn cả các dòng khung gầm rời, trong khi độ cứng tổng thể không còn là vấn đề đáng ngại. Lý do là với SUV/crossover “vuông”, cột D và trần đóng vai trò rất quan trọng trong kết cấu tổng thể của các dòng xe SUV/crossover - là điều mà bán tải hay xe tải trước đây không có. Khi chịu tải hoặc kéo, các bộ phận này sẽ phân tán lực hiệu quả để đảm bảo tính cứng vững tổng thể của thân xe. Điều này cũng đồng nghĩa, đóng góp của gầm xe vào độ cứng vững tổng thể không còn đáng kể như trước đây.

So sánh hai kết cấu đã có cả trăm năm thì còn rất dài dòng. Những ngắn gọn lại, thì unibody và body-on-frame đã không còn thuộc về hai thế giới khác nhau, và những khác biệt cũng không còn đúng với định kiến. Hãy nhớ, chiếc ô tô luôn là một kết cấu tổng hoà của nhiều yếu tố và các nhà sản xuất không thiếu những công nghệ cho phép họ giảm thiểu nhưng điểm yếu của mỗi loại khung gầm và tôn lên những thế mạnh cần thiết. Việc một chiếc xe có thể làm được gì lúc này không còn liên quan quá nhiều đến kiểu hình khung gầm, mà phụ thuộc vào việc nhà sản xuất đã làm những gì. Nhu cầu và mối quan tâm của người dùng ô tô cũng đã thay đổi.

Vì thế, các tiêu chí chọn lựa một chiếc xe cũng dần chuyển sang những ưu tiên khác…

Tôi có thể khẳng định rằng, 99% lựa chọn "khung gầm rời" hiện nay đều cảm tính. Không khó để tìm thấy một người mua SUV hay bán tải chủ yếu muốn một thứ gì đó mang lại cảm giác mạnh mẽ và thô bạo, nhưng vẫn thẹn thùng hỏi anh sale "có tiết kiệm nhiên liệu?"

Mà nói chung, buôn quanh nói quẩn cho vui chứ tầm này chỉ cần mặt mũi siêu nhân-thân hình tuyệt đẹp-mưa gió biết đóng cửa sổ...trời, nhất là hàng ghế sau có USB, ấy là xuống tiền được dòi.

Tham khảo: Nguyễn Thúc Hoàng Linh