Carbon footprint thành tiêu chuẩn bắt buộc, ai trong ngành xe đang bị điểm danh?

Từ châu Âu đến châu Á, các hãng ô tô đang đứng trước một cuộc chơi mới – nơi chỉ số khí thải carbon theo vòng đời sản phẩm (LCA) có thể quyết định sự sống còn của một mẫu xe. Những ông lớn bị điểm danh không chỉ là các thương hiệu xe xăng truyền thống mà còn có cả những tên tuổi xe điện đình đám.

Life Cycle Assessment (LCA) – hay đánh giá vòng đời – là phương pháp tính toán tổng lượng khí nhà kính phát thải ra trong suốt vòng đời của một chiếc xe: từ khai thác nguyên liệu, sản xuất, sử dụng cho đến khi bị thải bỏ hoặc tái chế.

Trước đây, chỉ số này thường chỉ dùng cho nghiên cứu hoặc mục tiêu nội bộ. Nhưng giờ đây, các thị trường lớn như EU, Mỹ và cả Nhật Bản đang biến LCA thành tiêu chuẩn bắt buộc cho việc cấp phép, phân phối và đánh thuế sản phẩm.

Xe điện không còn là "người hùng vô tội"?

Một cú sốc với ngành: nhiều mẫu xe điện đình đám như Tesla Model 3, BMW i4 hay Hyundai Ioniq 5 đều bị cảnh báo là có carbon footprint tổng thể cao hơn nhiều so với tưởng tượng – đặc biệt là ở giai đoạn sản xuất pin.

Vấn đề nằm ở chuỗi cung ứng chưa xanh, khai thác lithium và cobalt gây ô nhiễm nước và khí, chưa kể sản lượng điện dùng để sạc xe ở nhiều quốc gia vẫn đến từ nguồn hóa thạch.

Các hãng nào đang bị siết mạnh nhất?

• Toyota từng bị chê là "lạc hậu" khi chậm điện hóa, nhưng lại được điểm cộng vì hệ sinh thái hybrid có LCA thấp hơn so với nhiều mẫu EV hoàn toàn.

• Tesla dù dẫn đầu thị phần xe điện nhưng bị đưa vào tầm ngắm ở châu Âu về tính minh bạch LCA.

• Volkswagen và Volvo là hai cái tên đi đầu trong việc công bố đầy đủ chỉ số LCA cho từng mẫu xe – điều đang dần trở thành bắt buộc ở EU từ 2026.

• BMW cam kết giảm 40% LCA trong chuỗi cung ứng từ nay đến 2030, nhưng đang đối mặt khó khăn với các nhà máy tại châu Á.

Cơ hội hay áp lực? Cuộc đua minh bạch đang bắt đầu

Không công bố LCA – nguy cơ bị đánh thuế cao hoặc cấm bán tại các thị trường khó tính. Nhưng nếu minh bạch và tối ưu tốt, một hãng xe có thể tạo lợi thế cạnh tranh lớn về thương hiệu bền vững và giảm chi phí dài hạn.

Việc đầu tư vào vật liệu tái chế, năng lượng sạch cho nhà máy và nguồn cung pin thân thiện đang trở thành tiêu chí sống còn.

Autoblog.vn – tin nóng, góc nhìn sắc, phân tích sâu. Cùng nhau bàn luận, đóng góp và cập nhật nhịp đập công nghệ ngành xe tại đây.